Organ Bağışı Nedir?
Kişilerin henüz hayatta iken özgür iradeleri ile tıbbi anlamda yaşamının sona ermesi halinde doku ve organlarının tümü veya istemiş olduğu kısımların diğer hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesine organ bağışı denilmektedir. Organ bağışı nedir? Sorusunun cevabını kısaca bu şekilde vermek doğru olacaktır.
18 yaş ve üzerinde bulunan herkes hayatta iken yapacağı müracaatlar sonucunda tıbbi ölümünün gerçekleşmesi halinde doku veya organlarını bağışlayabilmektedir. Tıbbi olarak ölümü gerçekleşmiş kişilerin birinci derece akrabalarının kararı ile de organ bağışı yapılabilmektedir. Bireyin hayatta iken ölümü halinde böyle bir işleme onay vermemesi halinde bu kişilerin organları ve dokularına dokunulamaz, herhangi bir organ nakli işlemi yapılamaz.
Organ Bağışı Sadece Ölüm Halinde Mi Yapılabilir?
Genel anlamda organ naklinin yapılabilmesi için organları alınacak kişinin tıbbi ölümünün gerçekleşmesi gerekse de bazı durumlarda kişiler hayatta iken organ nakli gerçekleştirilebilir. Kişinin hayatta iken yapabileceği organ bağışları arasında böbrek nakli ilk sırada yer almaktadır. İnsan vücudunda iki adet bulunan böbrekler birbirinden bağımsız olarak çalıştıkları için birinin bağışlanması durumunda diğer böbrek fonksiyonlarından hiçbir şey kaybetmeyecektir.
Hayatta iken bağışlanabilecek bir diğer organ ise karaciğerdir. Bu organın kendini yenileyebilme gibi mükemmel bir özelliğinin olması bir kısmının alınması kişide herhangi bir fizyolojik değişime sebebiyet vermeyecektir. Organ bağışı yapmak için son derece ciddi uyum içerisinde olmak gerekmektedir. Organ veren ve organı alan kişilere yapılacak testler bu işleme uygun olup olmadıklarını ortaya çıkarmaktadır.
Kimler Organ Bağışı Yapabilir?
Ülkemizde organ bağışı yapmak için yasal düzenlemeler bulunmaktadır. Etik olarak da birçok prosedürü bulunan bu işlemi yapmak için 18 yaşını doldurmuş olmak ve akli denge sorunlarının olmadığına dair bir raporun olması zorunludur. Bu şartları sağlayan herkes, sağlık müdürlüklerine, organ nakli ile ilgilenen dernek veya kuruluşlara, hastanelere başvuru yaparak doku ve organ bağışı konusunda istekli olduğunu belirterek onay belgesine sahip olabilir.
Organ bağışı yapan kişiler bu taleplerini yakınlarına bildirmek ile yükümlüdürler. Bunun başlıca nedeni olarak bir kişinin beyin ölümünün gerçekleşmesi halinde yakınlarının bu zorlu kararı kendilerinin vermek zorunda kalmamasını sağlamaktır.
Kişiler organ bağışı konusunda fikirlerini değiştirmeleri halinde sahip oldukları organ bağışı formunu yırtarak atmaları ve bu fikrini değiştirdiğini ailesine beyan etmesi yeterli olmaktadır.
Organ Bağışı Alanında Yeni Uygulamalar
Yapılan tüm çalışmalara ve oluşturulan kampanyalara rağmen tüm dünyada organ bağışı yeterli düzeylere ulaşmaktan çok uzaktadır. Her yıl milyonlarca insanın uygun organ bulunamaması nedeniyle hayatlarını kaybediyor olması oldukça düşündürücü bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.
Organ nakli ile ilgili çalışmalarda, verimliliğin artmasını sağlamak amacıyla Sağlık Bakanlığı kendi koordinasyon ve denetimi altında üniversitelerin, kamu kurum ve kuruluşlarının katılımıyla bir koordinasyon sistemini kurmuş ve faaliyetlere başlamıştır. Bu koordinasyon merkezinin organ bekleyen kişileri umut olacağını ve çok sayıda kişinin organ bağışı hakkında bilinçleneceği düşünülmektedir.